Przedmiotem artykułu jest ważna nie tylko w europejskiej tradycji symbolika związana z górską wspinaczką. Obrazuje ona wewnętrzną „drogę ku górze”, zarówno wysiłki poznawcze, jak i towarzyszące im kształtowanie charakteru. Uzupełnieniem artykułu są wypowiedzi znanych himalaistów związane z ekstremalnymi sytuacjami, jakie przeżywali w górach.

Author: Sobota Daniel Title: GENESIS, STRUCTURE AND DYNAMICS OF SEINSFRAGE (Geneza, struktura i dynamika Seinsfrage) Source: Filo-Sofija year: 2010, vol:.11, number: 2010/2, pages: 41-71 Keywords: HEIDEGGER, QUESTION OF BEING, ONTOLOGICAL DIFFERENCE, ONTOLOGY, DASEIN Discipline: PHILOSOPHY Language: POLISH Document type: ARTICLE Publication order reference (Primary author’s office address): E-mail: www:The main purpose of this article is to present the genesis, structure and dynamics of the most important thought of Martin Heidegger’s philosophy (the question of Being). Since the very beginning of (...) Heidegger’s logical research he was interested in these forms of utterance, which previously had been acknowledged as of marginal significance in discovering the truth and the structure of science. The question of Being is phenomenological unity which has replaced traditional assigning of being and proposition. From this perspective all of the traditional logical and ontological problematic changes itself radically. By considering the question Heidegger revealed the ontological difference and the place of revelation which is a common people’s being (the everyday life). (shrink)

The paper is devoted to the question of the principle of individuation in Bl. John Duns Scotus. This question is found in his commentary to Aristotle’s Metaphysics, namely the Quaestiones super libros Metaphysicorum Aristotelis VII, qu. 13. The first part of the paper discusses problems connected with the chronology and structure of the text, whereas the second one is presented as Scotus’s teaching on individuation. S. Dumont and T. Noone argue today on the traditional thesis about the origin of this (...) question and the remaining philosophical writings from the juvenile stage of Scotus’s philosophical work. They claim that some questions from the In Metaph., including also qu. 13 from the book, were written later or in the same time as the commentaries to Peter Lombard’s Sentences. The authors support their views by indicating the following: 1) the text the In Metaph. is better organised, 2) the vocabulary used with reference to the principle of individuation, especially the term haecceitas, is employed twice in the text In Metaph., 3) the quotations from the later works of Scotus and the works of authors who wrote somewhat later than that date of the In Metaph. hitherto presumed, 4) some stylistic terms indicate that the author of the text was a mature person. The traditional thesis is defended by I. Modrić on behalf of the Scotistic Commission. Having made a detailed analysis, Modrić rejected all the arguments from the introduction to the critical edition of the In Metaph. The author of this paper agrees with Modrić’s view. Therefore as long as we do not have a thesis to the contrary we shall hold the traditional opinion about the earlier origin of the In Metaph. in comparison to Peter Lombard’s commentaries on the Sentences. Scotus opens his lecture on individuation with a discussion of various standpoints on this issue. He divides them into positive and negative theories of individuation. This ordering ensures a clear exposition of various views without unnecessary repetitions and vagueness. Eventually, Doctor Subtilis rejects all hitherto views and provides his own solution. The principle of individuation is for him an individuating entity, the ultimate reality of the individual being. In combination with common nature it determines the most individual of possible characterisation of the individuum. This positive individuating entity is called an individual form (forma individualis) in the In Metaph., a degree of entity (gradus entis) and haecceitas. The latter became a technical term to define the Scotist principle of individuation. (shrink)

Artykuł zawiera prezentację niektórych wątków Kantowskiej filozofii przedkrytycznej, w dziedzinie filozofii przyrody zawierającej wiele oryginalnych hipotez i argumentów często niewykorzystanych w krytycznej filozofii Kanta i przez to mniej znanych. Przedstawiona jest nowatorska hipoteza wiążąca trójwymiarowość przestrzeni z prawem grawitacji pochodząca z pierwszej rozprawy Kanta Gedanken von der wahren Schätzung der lebendigen Kräfte und Beurteilung der Beweise z 1747 roku. Omówiona została praca Allgemeine Naturgeschichte und Theorie des Himmels zawierająca słynną hipotezę Kanta dotyczącą genezy układu planetarnego. Przedstawiono też tzw. argument z (...) ręki (pochodzący z pracy Von dem ersten Grunde des Unterschiedes der Gegenden im Raume) wraz z jego krótka dyskusją. (shrink)

It is specific for biology that the scientist himself is an integral part of his subject of study. In the article the problem of the cognitive limitations of the scientist (as a representative of a certain species belonging to the biosphere) is considered.

Thomas Hobbes’ standpoint concerning the right for death seems to be coherent as well as justifiable. On one hand he points at the fear of death as the main source of law, but on the other hand he formulates minimum basic rules which safeguard man’s life. Though nobody is obliged to rescue someone else at the cost of their own life, but at the same time nobody has a right to kill anyone. Also nowadays the same rule can be found (...) in many legal systems: even if people are obliged to help others, they are not compelled to undertake heroic deeds or risk their lives. Thus Hobbes’ position can be given the name of ethical individualism, or even egoism in which no form of instrumentalism of human life is allowed. The value of any individual is absolute, which excludes the possibility to sacrifice their life for the sake of others. Hobbes does not share assumptions of utilitarianism and his solution might seem utopian from the perspective of the strategy of social actions, but from the perspective of values and rights of an individual it seems justifiable. (shrink)

Mówienie, rozmowa, dialog i dyskusja to cztery bliskoznaczne terminy i cztery fenomeny ze sobą spokrewnione. Mówienie to sensowne artykułowanie dźwięków przez podmiot osobowy i jako takie jest warunkiem pozostałych aktywności. Rozmowa jest wzajemnym mówieniem do siebie przynajmniej dwóch osób na jakiś temat. Dialog i dyskusja, będące rozmową osób, różnią się przedmiotem, celem i strukturą. Dla obu rozmowa jest fundamentem. Warunkiem dialogu i dyskusji jest wewnętrzna wolność osób, które w nich biorą udział. Głównym celem dialogu jest zapoznanie się ze stanowiskiem i (...) poglądami jego uczestników na określony temat. Uczestnicy dialogu nie muszą posiadać równych kompetencji. Dyskusja jest dialogiem sformalizowanym, kwalifikowanym. Jej celem jest rozwiązanie jakiegoś problemu. W dyskusji musi być zatem wyraźnie określony jej przedmiot, aspekt oraz muszą zostać uzgodnione pojęcia. Dyskutanci muszą posiadać podobne kompetencje w dyskutowanych sprawach. Dyskusja posiada też swą wewnętrzną, logiczną strukturę. -------------- Zgłoszono: 22/09/2020. Zrecenzowano: 06/11/2020. Zaakceptowano do publikacji: 20/11/2020. (shrink)

W artykule analizuję pojęcie podmiotu w dialektyce w hermeneutyce F. Schleiermachera. Wychodzę od tezy: Schleiermacher poddaje krytyce refleksyjny model podmiotowości, który w tradycji filozofii niemieckiej najpełniej został wyartykułowany w pojęciu samougruntowującego się podmiotu. W "Dialektyce" stawia Schleiermacher oryginalną, na tle tradycji idealizmu niemieckiego, tezę o dialogicznej naturze procesu myślenia. Rozmowa nie jest - w myśl tego ujęcia - żadnym dodatkowym środkiem wymiany myśli, lecz oznacza konieczną drogę do poznania i do wiedzy. Dialektyka nie jest dlań, jak dla Hegla, samoświadomością myślenia (...) poruszającego się w zapośredniczeniu, lecz jest strukturą wspólnoty indiwiduów wzajem ze sobą rozmawiających. Komunikacja między podmiotami jest historią dialogicznego procesu rozgrywającego się między indiwiduami, na którego początku znajduje się spór, a na końcu zgoda. W ten sposób dokonuje on w Kaniowskiej koncepcji transcendentalnej filozofii zasadniczego zwrotu: do dwuczłonowej relacji podmiot-przedmiot wprowadza trzeci człon-inny podmiot; zamiast pytać o transcendentalny warunek poznania, pyta Schleiermacher o transcendentalny warunek dialogicznego procesu nakierowanego na zdobycie wiedzy. Krytyka refleksyjnego modelu podmiotu ma hermeneutyczne konsekwencje, ponieważ podmiot prawdy swoich poznań musi szukać na polu międzyludzkiej komunikacji. W artykule koncentruję się na pojęciu języka jako uniwersalnym przedmiocie hermeneutyki Schleiermachera. Teza moja jest następująca: język jest dla Schleiermachera systemem nieistniejącym, niezależnie od procesu mówienia. Dzięki hermeneutyce znak językowy staje się naprawdę znakiem językowym. Teza Heiedeggera i niektórych neostrukturalistów o autonomii języka jest fikcją. Każdy akt interpretacji odsyła do podmiotu, który go przeprowadza. Opowiadam się za hermeneutyką, która posługuje się kategorią podmiotu. (shrink)